Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

 
Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Okul Эstanbul'daydэ. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Enstrьman црrenmek зaba ister. Юimdi de Эsrail-Filistin. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Beni зok etkiledi. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Tiyatroda, operada, sinemada. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Borusan bunlardan biridir. Orada doрdum. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Bana "Sen kemana" dediler. Цrneрin bakkala giderken. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. . Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Bьtьn tьrlere saygэm var. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. . Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Эntihara kadar gidebilirdim. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Ne gelen oldu ne de giden. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Эnюallah dьzelir. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Beni onun yanэna verdiler. . Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. . . Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Kitap ve gazete okumayэ da. O rahatsэz oluyordu. . . Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Saim Akзэl. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Bunlarsэz yapamam. Dr. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Onlarla iftihar ediyorum. . . Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. "Hani юarkэ"" diye sordum. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. O da kabul etti. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. . Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. . Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. O rahatsэz oluyordu. Borusan bunlardan biridir. . Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Цrneрin bakkala giderken. Dr. Bunlarsэz yapamam. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Okul Эstanbul'daydэ. . Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. . Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Beni зok etkiledi. Эntihara kadar gidebilirdim. Bьtьn tьrlere saygэm var. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Orada doрdum. Юimdi de Эsrail-Filistin. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. . Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Enstrьman црrenmek зaba ister. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. . O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Bana "Sen kemana" dediler. O da kabul etti. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Ne gelen oldu ne de giden. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. . ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Saim Akзэl. Onlarla iftihar ediyorum. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Эnюallah dьzelir. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. "Hani юarkэ"" diye sordum. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Kitap ve gazete okumayэ da. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. . Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Beni onun yanэna verdiler. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Tiyatroda, operada, sinemada. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю.